Każdy z nas przynajmniej raz w życiu doświadczył stanu smutnej złości, której towarzyszy zdenerwowanie, kiedy to prawie niemożliwe jest usiedzieć w miejscu. Ten drażliwy dzwonek może zadzwonić raz, ale może również sygnalizować obecność poważnych nieprawidłowości, takich jak załamanie nerwowe lub depresja. Wraz z Mintimerem Missarovem, psychoterapeutą i członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (APA), zgłębiliśmy zawiłości dysforii, których znajomość nie pozwoli na wymknięcie się sytuacji spod kontroli.

Dysforia (z greckiego dys - zaburzenie, phoros - nieść) to nagłe pojawienie się drażliwości, niezadowolenia z innych i siebie. Ludzie w takim stanie są zdolni do obelg, czasem gwałtownych, agresywnych działań. Dysphoria jest zwykle oparta na kombinacji uczuć takich jak smutek, złość, lęk, a nawet smutek.

Fakty naukowe na temat dysforii

• Nie jest to diagnoza, ale objaw, który występuje w różnych chorobach - depresji, zaburzeniach lękowych, uzależnieniu od substancji, hipoglikemii itp.

• Kiedy pojawia się dysforia, ludzie często myślą negatywnie o przyszłości i widzą ją w ciemniejszych barwach.

• Dysporia najczęściej rozwija się u kobiet w średnim wieku. W szczytowym momencie zwiększa ryzyko popełnienia samobójstwa.

Jakie niebezpieczeństwa kryją się za dysforią?

Depresja

Depresji, zwłaszcza u młodzieży i dzieci, może towarzyszyć obniżony nastrój i senność, a także dysforia. Depresyjny nastolatek jest często obwiniany za swoje złe zachowanie, choć jego zachowanie może wynikać z zaburzeń układu nerwowego (czytaj też: "10 przyczyn twojej depresji i jak je leczyć"). Depresję można podejrzewać po problemach ze snem i apetytem, osłabieniu, zmniejszonej aktywności i wydolności organizmu, ale diagnozę może potwierdzić tylko psychoterapeuta lub psychiatra.

Nadużywanie alkoholu i palenie papierosów

70% osób nadużywających alkoholu może doświadczać dysforii podczas ostrej "popijawy" lub po nagłym odstawieniu alkoholu. Naukowcy twierdzą, że kiedy dana osoba rzuca palenie, to właśnie objawy dysforii skłaniają ją do ponownego sięgnięcia po papierosa. Gdy tylko powrócą do swojego nawykowego rytuału, ich samopoczucie natychmiast się poprawia - znika swoisty "kac palacza".

Przewlekła encefalopatia pourazowa

Stan ten najczęściej dotyka zawodników sztuk walki - powtarzające się urazy mózgu zaczynają wpływać na osobowość człowieka. Historia jest zazwyczaj taka: męski bokser staje się impulsywny po zakończeniu kariery, a jego wybuchy agresji i dysforii mogą dotknąć małżonków, dzieci i bliskich.

Dysforia płciowa

We współczesnej medycynie do opisu tego stanu częściej używa się terminu "dysforia". Osoba doświadcza dyskomfortu związanego z płcią, która została jej przypisana przy urodzeniu. Choroba często zaczyna się w okresie dojrzewania, kiedy np. chłopiec zaczyna odczuwać obrzydzenie do swojego ciała, swoich genitaliów. Niestety, nawet zabieg zmiany płci nie zawsze usuwa dysforię i odrzucenie własnego ciała z życia osoby.

Zaburzenia dysforyczne przedmiesiączkowe (PMDD)

PMDD jest ciężką odmianą dobrze znanego PMS. W PMDD, kobiety doświadczają okresów przedmiesiączkowych, drażliwości, objawów depresji, niezadowolenia z ciała i dysforii. Leczenie obejmuje leki, psychoterapię i dostosowanie stylu życia (czytaj też: "Porady osteopaty: jak złagodzić objawy PMS").

Odruch wyrzutu mleka z dysforią (D-MER)

Rzadki i niezwykły stan. U niektórych kobiet karmiących piersią może wystąpić ciężki przypadek dysforii trwający od kilku sekund do kilku minut. Początek tego stanu jest spowodowany hormonem dopaminy, który zaczyna "spadać" zbyt szybko, powodując uczucie beznadziejności. D-MER jest leczony specjalnymi lekami, które podnoszą poziom dopaminy.

P.S.:

Jak pamiętasz, dysforia nie jest chorobą, ale objawem. Dlatego, jeśli Ty lub Twoi bliscy doświadczacie dysforii dłużej niż dwa tygodnie, nie krępuj się skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu, który w razie potrzeby skieruje Cię do psychoterapeuty lub psychiatry.